Bách khoa toàn thư ngỏ Wikipedia
Chùa Hà (Thánh Đức tự) | |
---|---|
Vị trí | |
Quốc gia | Việt Nam |
Địa chỉ | 86 phố Chùa Hà, phường Dịch Vọng, quận CG cầu giấy, thành phố Hồ Chí Minh TP. hà Nội. |
Thông tin | |
Tôn giáo | Phật giáo |
Tông phái | Giáo hội Phật giáo Việt Nam |
Khởi lập | Thời vua Lý Thánh Tông |
Quản lý | Giáo hội Phật giáo Việt Nam |
![]() | |
|
Chùa Hà (Chữ Hán: 河寺) mang tên chữ là Thánh Đức tự (Chữ Hán: 聖德寺), cùng theo với Đình Bối Hà, lập trở nên cụm di tích lịch sử Đình - Chùa Hà phía trên một mảnh đất nền, trước bại liệt nằm trong làng mạc Hà (nằm đối lập qua loa lối Cầu Giấy) - thôn Trung - xã Dịch Vọng, thị trấn Từ Liêm, ni là số căn nhà 86 phố Chùa Hà, phường Dịch Vọng, quận CG cầu giấy, thành phố Hồ Chí Minh TP. hà Nội. Chùa Hà cùng theo với miếu Duyên Ninh là 2 ngôi miếu cầu duyên ở miền Bắc.
Bạn đang xem: chùa hà
Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]
Về thời khắc đem miếu Hà đem nhị truyền thuyết. Truyền thuyết loại nhất: nhập thời Lý vùng Dịch Vọng vẫn có không ít danh thắng phổ biến. Vua Lý Thánh Tông (trị vì thế 1054 - 1072) khi 42 tuổi hạc vẫn chưa xuất hiện con cái nên vẫn cầu tự động ở một ngôi miếu tuy nhiên sinh đi ra Thái tử Lý Càn Đức ( Lý Nhân Tông ), vì thế ngôi miếu này gọi là miếu Thánh Chúa nhằm kỷ niệm sự khiếu nại này. Trên lối đi vua còn ghé thăm một ngôi miếu không giống và ban gia tài cho tới miếu nhằm trùng tu lại, chính vì vậy miếu này còn mang tên là Thánh Đức tự động. Vua Lý Thánh Tông đột ngột thất lạc năm 50 tuổi hạc, hoàng thái tử Càn Đức đăng vương khi 7 tuổi hạc, tức là Lý Nhân Tông.
Truyền thuyết loại hai: Chùa Hà được kiến thiết lên nhằm vua Lê Thánh Tông (trị vì thế 1460-1497) phân trần lòng lưu giữ ơn những đại thần Nguyễn Trãi, Nguyễn Xí, Đinh Liệt vẫn nuôi nấng bản thân và phế truất quăng quật Lê Nghi Dân để lấy bản thân đăng vương vua nhập năm 1460.
Trải qua loa bao phen binh hỏa, miếu Thánh Đức đã trở nên đập phá diệt rất nhiều lần. Đến năm 1680 miếu vẫn còn đấy lợp lá gồi, tường xây vì chưng gạch ốp vồ nên người dân gọi là miếu Vồi. Đến đời vua Lê Hy Tông (1675-1705) đem nhị người quê làng mạc Thổ Hà tỉnh Bắc Giang lịch sự ở miếu nhằm phân phối những loại gốm sứ ở chợ nhập và ngoài trở nên Thăng Long. Nhờ kinh doanh phát triển, nhị mái ấm gia đình này tự nguyện công đức số chi phí rộng lớn nằm trong dân chúng nhập làng mạc kiến thiết lại miếu với quy tế bào rộng lớn vì chưng gạch ốp ngói nhập năm Chính Hòa (1680). Từ bại liệt nhị làng mạc Thổ Hà và Dịch Vọng Trung kết nghĩa, gọi là làng mạc đem ngôi miếu là Bối Hà và miếu mang tên nôm là miếu Hà. Đến ngày kỵ mỗi tháng, thường niên ở Thổ Hà, dân chúng làng mạc Bối Hà cử đoàn đại biểu lịch sự lễ và ngược lại. Diện mạo của miếu lúc bấy giờ đó là sản phẩm của phiên trùng tu rộng lớn bại liệt và những phiên trùng tu về sau.
Phường Dịch Vọng và ban vận hành di tích lịch sử miếu lên kế hoạch tăng cấp, kiến thiết lại miếu Hà và đình Bối Hà rất rất khang trang, bề thế từ thời điểm năm 1995 - 2003, tam quan liêu được không thay đổi vẹn.
Kiến trúc[sửa | sửa mã nguồn]
Các dự án công trình phong cách thiết kế của miếu được quy hướng triệu tập nhập một không gian gian trá rộng lớn thông thoáng. Ngoài nằm trong là cổng Tam quan liêu xây nhị tầng đem khối hệ thống lan can lên ở phía ngược. Tầng bên trên xây loại ck diêm, thân thiện bờ đinh cái thượng che nổi hình mặt mày trời lửa đặt điều bên trên hình hổ phù, nhị đầu kìm che hình dragon đuôi xoắn, trong miệng được ngậm bờ nóc, cái lợp fake ngói ống. Tầng bên dưới chia thành tía gian trá, với 12 rường cột xây nổi bên trên mặt mày tường. Tam quan liêu đem tía vòm cửa ngõ, cửa ngõ thân thiện rộng lớn bát ngát (Ảnh 1).
Tầng nhị Tam quan liêu treo chuông đồng Thánh Đức tự động chung niên hiệu Cảnh Thịnh loại 7 (1799), một di vật thời Tây Sơn còn bảo vệ vẹn nguyên. Chuông cao 1m20, chu vi lòng 1m80 được đúc tinh xảo, phần bên trên tứ múi chuông được tương khắc nội dung văn chuông, phần bên dưới được tương khắc tứ linh: long ly quy phượng dáng bộ tuy nhiên rất rất chân thực. Phía bên trên là nhị con cái người tình lao đầu quan sát về nhị phía, tứ chân gắn chặt nhập chuông (Ảnh 2).
-
1. Cổng tam quan liêu và gác chuông miếu Hà
-
2. Chuông đồng
-
3. Cảnh trước cửa ngõ miếu ngày một âm lịch
-
4. Bia miếu Hà
Sau cổng tam quan liêu là vườn cây cối, hồ nước nước hình phân phối nguyệt, cây nhiều và sảnh miếu (Ảnh 3). Mé cạnh hồ nước nước là bia đá tứ mặt mày Thánh Đức tự động bi vừa mới được phục chế thời gian gần đây. Ba mặt mày bia tương khắc chữ Hán theo gót nội dung lưu bên trên Thư viện Viện phân tích Hán nôm, một phía bia tương khắc chữ quốc ngữ. Bia miếu tạo ra năm Chính Hòa loại 16 (1695), Tri thị trấn Nguyễn Đình Trạch biên soạn văn bia (Ảnh 4). Tại phía bên phải trước cửa ngõ miếu đặt điều 18 tấm bia hậu được tạo ra vào thời gian cuối thời Nguyễn ghi việc tu sửa và gửi hậu bên trên miếu (Ảnh 5).
Chùa Hà nhìn đi ra phía tây, miếu chủ yếu kết cấu loại chữ Đinh đem Tiền lối và Thượng năng lượng điện, tam bảo năm gian trá rộng lớn. Tòa bụt năng lượng điện của miếu được sắp xếp theo gót nhiều tầng. Lớp tối đa là tía pho Tam thế thông thường trụ diệu pháp thân thiện, thay mặt đại diện cho tới Đức Phật ở thì lúc này, vượt lên trên khứ và sau này. Lớp loại hai: tượng A Di Đà đem độ dài rộng rộng lớn, Quan Thế Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí Bồ Tát. Phía bên dưới tượng A Di Đà: tượng A Nan Đà, Đức Ông. Đức Ông miếu Hà rất rất rất linh thiêng nên dân xung quanh đem câu Đức Ông miếu Hà, Đức Bà miếu Hương. Phía ngoài chủ yếu năng lượng điện giáp với đại bái là tượng Thích Ca sơ sinh (Ảnh 6). Lớp tượng ở trong nhà bái lối nổi trội nhất là tượng Thiên Tướng Hộ pháp to lớn đem áo giáp vàng ngồi bên trên con cái sấu. Hai mặt mày đầu hồi còn đặt điều 8 vị Thần Vương Hộ pháp.
Phía sau chủ yếu năng lượng điện của miếu là Điện Mẫu. Kiến trúc Điện Mẫu bao hàm phần bên trước là phương đình, đàng sau là Thần năng lượng điện. Trong phương đình đem đặt điều đỉnh mùi hương và song hạc rộng lớn (Ảnh 7). Phía sau phương đình là căn nhà bái lối bao gồm 5 gian trá tuân theo phong cách thiết kế cổ. Gian vị trí trung tâm đặt điều Mẫu Thượng Thiên âu phục red color, phía bên trái là tượng Mẫu Thượng Ngàn âu phục greed color, phía bên phải là tượng Mẫu Thủy âu phục white color, ngoại giả còn tồn tại tượng những vua, bà chúa, tượng cô cậu không giống (Ảnh 8). điều đặc biệt là bức phù điêu Bát Tiên treo phía bên trái hồi rất rất chân thực. Yên thờ phía bên dưới nằm trong của Điện Mẫu là Ngũ Hổ thần quan liêu, hoặc gọi nôm là Quan Năm Dinh, hình tượng vì chưng 5 mãnh hổ với sắc tố không giống nhau.
Ở miếu Hà từ thời điểm cách đó vài ba năm còn lưu lưu giữ nhiều đồ vật cổ vì chưng gốm như chén mùi hương, chĩnh, ang, vại đựng nước thể hiện tại sự tôn trọng và tín ngưỡng của những người Thổ Hà xứ Kinh Bắc xưa bại liệt. Hiện ni (2009) những đồ vật này đã trở nên loại bỏ đi không còn, chén mùi hương gốm cổ được thay cho thế vì chưng loại đồng đem tương khắc thương hiệu người công đức, loại sành đựng nước thay cho vì chưng vòi vĩnh nước máy. Chùa không chỉ là miếu cầu duyên tuy nhiên còn là một khu vực phượt cho tới những ai ko đặt điều chân cho tới miền khu đất TP. hà Nội và nhất là đặt điều chân cho tới miếu.
-
5. 18 tấm bia thời Nguyễn
-
Xem thêm: tháng 1 năm 2023 có bao nhiêu ngày
6. Khách cho tới lễ phía bên trong chùa
-
7. Phương đình và Điện Mẫu
-
8. Mé nhập Điện Mẫu
Đình Bối Hà[sửa | sửa mã nguồn]
Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]
Đình Bối Hà thờ Thành hoàng làng mạc là Triệu Chí Thành. Triệu Chí Thành là con cái của ông Triệu Xương và bà Lý Thị Thích, người Chu Diên trang Tỉnh Thái Bình (nay là thị trấn Mê Linh, Hà Nội). Ngày 11 mon 1 bà sinh hạ một cậu nhỏ xíu tuấn tú tuấn tú, tướng mạo mạo kỳ lạ thông thường. Bấy giờ Triệu Việt Vương đóng góp đô ở Từ Liêm rồi rút về váy Dạ Trạch nhằm kháng cự với quân của Trần dựa Tiên. Triệu Việt Vương được thần tiên Chử Đồng Tử ban cho tới móng dragon nhằm tạo thành nỏ thần tiến công xua đuổi quân Lương. Triệu Chí Thành được trao tạo thành nỏ, nỏ phun bách phân phát bách trúng, từng phiên phun chi khử hàng trăm ngàn quân thù, chính vì vậy tướng mạo Dương Sằn đã trở nên phun bị tiêu diệt. Quân Lương đại bại chạy về Bắc quốc năm 550.
Sau Lúc dẹp yên ổn quân Lương, Triệu Chí Thành lâm bệnh trở nặng, Triệu Việt Vương cho tới thăm hỏi và hỏi: Ngài cần thiết gì trẫm tiếp tục báo đáp. Triệu Chí Thành trả lời: Thần không tồn tại ý nguyện gì, chỉ van nài đại vương lấy cờ tướng mạo mệnh lệnh vẫn ban cho tới thần cho tới Thạch Yên, Long Đầu tung lên trời, cờ cất cánh cho tới đâu van nài cho tới dân chúng ở này được lập thông thường thờ và miễn từng tô thuế lao dịch cho tới họ. Triệu Việt Vương sung sướng nhận câu nói., ngày 12 mon 8 năm bại liệt ngay tắp lự sai lấy cờ tướng mạo mệnh lệnh cho tới Thạch Yên, Long Đầu tung lên trời và Triệu Chí Thành cũng hóa. Cờ tướng mạo mệnh lệnh cất cánh cho tới trang Dịch Vọng Trung thì tạm dừng, sứ thần đọc tin về tâu với vua. Vua vẫn cho tới dân chúng khu vực lập thông thường thờ Triệu Chí Thành, gia phong là Đại Vương. Đền thờ Triệu Chí Thành ni là đình Thọ Tháp và đình Bối Hà thôn Dịch Vọng Trung. Như vậy đình Bối Hà được kiến thiết từ thời điểm năm 550 thời vua Triệu Việt Vương.
Đình Bối Hà tự bị xuống cấp trầm trọng nguy hiểm nên được dân chúng làng mạc Bối Hà và tín thí thập phương xây lại khang trang, hoành tá tràng về phong cách thiết kế nghệ thuật; oai nghiêm về tô điểm thiết kế bên trong.
Kiến trúc[sửa | sửa mã nguồn]
Đình Bối Hà phong cách thiết kế theo phong cách chữ Đinh nhìn phía Tây, tuân hành quy luật âm dương: chi phí quảng đại, hậu thần mật; chi phí náo nhiệt độ, hậu túc tĩnh. Phía ngoài là thiên trụ, bên trên che phụng hoàng chầu tứ phương và hổ phù, nổi trội là câu đối Đền miếu huy hoàng, nhân kiệt địa linh thiên cổ mãi; Uy thần vời vợi, người khỏe mạnh của lắm vạn năm dài (Ảnh 9).
Bên cạnh thiên trụ là 1 trong những ngờ môn nhỏ, bên trên đề Bối Hà miếu (có năng lực đấy là tên thường gọi trước tiên của đình Bối Hà). Đi qua loa ngờ môn nhập sảnh đình, tiếp cho tới là thiên trụ loại nhị ngăn cơ hội thân thiện sảnh rộng lớn và sảnh nhỏ, đỉnh thiên trụ che nổi song nghê. Trên thiên trụ là song câu đối Thiên trụ vững vàng vàng, đối lập Tản Viên ngời thắng cảnh; Đền thần vòi vĩnh vọi, chảy hoài Tô Lịch tỏ danh lam (Ảnh 10). Đi kể từ sảnh vững mạnh sảnh nhỏ ngước lên phía bên trên là nóc đình được che song dragon chầu mặt mày trời, đầu bờ nóc được khóa chặt vì chưng nhị đầu dragon.
Đi qua loa những sản phẩm cửa ngõ bức bàn bào láng đóng góp bén là nhập đại bái, lừng lững những sản phẩm cột thiết mộc được treo những câu đối lòng máng nền gấm chữ đen thui. điều đặc biệt ở gian trá thân thiện nổi trội bức hoành phi Thánh cung vạn tuế, bên dưới là câu đối phát biểu về việc tích Triệu Chí Thành: Xem thế sông núi kỳ lạ, Long Đỗ rất linh thiêng xây năng lượng điện miếu; Dẹp Lương lập công to tướng, Diên đô cờ phóng dựng thông thường thờ (Ảnh 11).
Về loại tế khí, ngoài chén bửu, lư mùi hương đồng, long ngai rồng, bài xích vị thì đình Bối Hà còn tồn tại song hạc tại vị Chắn chắn bên trên sườn lưng rùa.
-
9. Cổng đình Bối Hà
-
10. Mé ngoài đình
-
11. Yên thờ chủ yếu nhập đình
-
Xem thêm: ngày mai trời có mưa không
12. Hóa vàng sau khoản thời gian lễ chùa
Du lịch và lễ hội[sửa | sửa mã nguồn]
Chùa Hà được quốc gia xếp thứ hạng di tích lịch sử lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống năm 1996. Hiện ni đình và miếu Hà thông thường tổ chức triển khai những lễ hội:
- Ngày 11 mon 1 âm lịch kỷ niệm ngày sinh của Thành hoàng Triệu Chí Thành.
- Ngày 12 mon 8 âm lịch kỷ niệm ngày hóa của Thành hoàng.
- Ngày 12 mon 2 âm lịch là ngày nhập đám cầu phúc, cầu mưa thuận gió máy hòa, người khỏe mạnh của tương đối nhiều. Trong liên hoan thông thường ra mắt những tiết mục như tiến công cờ người, tiến công đu, kéo teo, hát cửa ngõ đình, múa sư tử...
Đình - miếu Hà thú vị càng ngày càng đông đúc khách hàng tham lam quan liêu phượt xa gần. Nhất là cứ cho tới ngày sóc vọng (mùng 1 và 15 âm lịch) mỗi tháng, đình miếu Hà chật ních người cho tới thắp mùi hương lễ Phật cầu Thánh, nhập ngoài miếu loà mịt sương mùi hương (Ảnh 3, Hình ảnh 12). Họ cầu hòng Phật, Thánh giải quăng quật toàn bộ tai ương, đem về cho tới chúng ta nhiều phúc lộc. điều đặc biệt, trai gái TP. hà Nội hoặc cho tới miếu Hà nhằm cầu tình duyên: trai gái đang yêu thương nhau thì cho tới cầu trở nên phu nhân trở nên ck, chưa xuất hiện tình nhân thì cho tới cầu cho tới chóng đem tình nhân.
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- Di tích lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống Đình - Chùa Hà. Ban vận hành di tích lịch sử Đình - Chùa Hà, 2007
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
- Chùa Hà - di tích lịch sử lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống và cách mệnh. Hùng Cương
Bình luận